A/L ඉතිහාසය: නිදහසින් පසු ශ්‍රී ලංකාව - සිහිනය සහ යථාර්ථය

 

A/L ඉතිහාසය: නිදහසින් පසු ශ්‍රී ලංකාව - සිහිනය සහ යථාර්ථය

හැඳින්වීම

1948 පෙබරවාරි 4 වැනිදා අපේ රට බ්‍රිතාන්‍ය පාලනයෙන් නිදහස ලබනකොට, ජනතාව තුළ තිබුණේ විශාල බලාපොරොත්තු ගොඩක්. අතීතයේ තිබුණු ශ්‍රී විභූතිය, ආර්ථික සමෘද්ධිය නැවත ඇති කරගන්න, ස්වාධීන රටක් විදිහට නැගී සිටින්න අපි හැමෝම සිහින මැව්වා. මේ ලිපියෙන් අපි නිදහසින් පස්සේ ගත වූ වසර 70කට වැඩි කාලය තුළ අපේ රටේ දේශපාලනය, ආර්ථිකය, සහ සමාජය වෙනස් වුණේ කොහොමද කියලා විස්තරාත්මකව සාකච්ඡා කරමු.

---

1. දේශපාලන ගමන් මග: ස්ථාවරත්වයේ සිට අර්බුද දක්වා

නිදහසින් පස්සේ මුල් කාලයේ අපේ දේශපාලන තත්ත්වය හුඟක් ස්ථාවරව තිබුණා. නමුත්, කාලයත් එක්ක ඒක වෙනස් වුණා.

• මුල් යුගයේ ස්ථාවරත්වය: නිදහස ලැබුණට පස්සේ පළමු අගමැති ඩී.එස්. සේනානායක මහතාගේ නායකත්වයෙන් යුක්තව එක්සත් ජාතික පක්ෂය (UNP) රට පාලනය කළා. ඒ කාලයේ දී බ්‍රිතාන්‍යයන් ඇති කළ පාලන ක්‍රමයට අනුව රටේ පාලනය බොහෝ දුරට සුමටව සිදුවුණා.

• ජාතිකවාදයේ නැගී සිටීම: 1956 දී එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක මහතාගේ නායකත්වයෙන් බිහි වූ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය (SLFP), සාමාන්‍ය ජනතාවගේ හදවත් දිනා ගත්තා. මේක අපේ දේශපාලනයේ ලොකුම පෙරළියක්. ඒක තමයි "පනහේ දශකයේ දේශපාලන විප්ලවය" කියලා හඳුන්වන්නේ.

• භාෂා ගැටලුව සහ එහි ප්‍රතිඵල: 1956 දී සම්මත වූ "සිංහල පමණයි" පනත, රටේ බහුතර සිංහල ජනතාවට සහන ලබා දුන්නත්, දෙමළ ජනතාව අතර විශාල අසහනයක් ඇති කළා. මේ සිදුවීම, නිදහස ලැබූ රටක ජාතික සමගියට එල්ල වූ බරපතළම පහරක් ලෙස හඳුන්වන්න පුළුවන්.

• ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවල වෙනස්කම්:

  • 1972 ජනරජ ව්‍යවස්ථාව: ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයට තිබූ යටත්වීම නැති කර, නිල වශයෙන්ම ජනරජයක් බවට පත් වුණා.

  • 1978 නව ව්‍යවස්ථාව: ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතා විසින් ජනාධිපති පාලන ක්‍රමය හඳුන්වා දුන්නා. මේකත් අපේ දේශපාලන ක්‍රමයේ විශාල වෙනසක් ඇති කළා.

---

2. ආර්ථික ගමන් මග: සමාජවාදයේ සිට විවෘත ආර්ථිකය දක්වා

නිදහසින් පස්සේ අපේ ආර්ථිකයත් ලොකු පෙරළි කිහිපයකට මුහුණ දුන්නා.

• මුල් යුගයේ සමාජවාදී ආර්ථිකය: නිදහසින් පස්සේ මුල් කාලයේ, රජය විසින් ජාතිකකරණය, නිදහස් අධ්‍යාපනය සහ නොමිලේ සෞඛ්‍ය සේවය වැනි සමාජවාදී ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කළා. මේවායේ අරමුණ වුණේ රටේ ජනතාවට සහන සලසන එක.

• 1977 විවෘත ආර්ථිකය: ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතාගේ පාලන සමයේදී රටේ ආර්ථිකයට සම්පූර්ණ වෙනසක් සිදු කළා. විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හඳුන්වා දීමෙන් පුද්ගලික අංශයට වැඩි ඉඩක් ලැබුණා. මේ නිසා රටේ ආර්ථිකය වේගයෙන් වර්ධනය වුණත්, ආදායම් විෂමතාව වගේ අලුත් සමාජ ප්‍රශ්නත් ඇති වුණා.

• ආර්ථික ව්‍යුහයේ වෙනස: නිදහසින් පස්සේ කෘෂිකර්මාන්තය මත රඳා පැවතුන ආර්ථිකය, ක්‍රමයෙන් සේවා සහ කර්මාන්ත අංශවලට මාරු වුණා. මේක රටේ ආර්ථික ව්‍යුහය වෙනස් කළා.

---

3. සමාජ හා සංස්කෘතික පරිණාමය: ජයග්‍රහණ සහ අභියෝග

• අධ්‍යාපනයේ දියුණුව: නිදහසින් පසු ඇති වූ නිදහස් අධ්‍යාපන ක්‍රමය නිසා ශ්‍රී ලංකාවට ඉහළ සාක්ෂරතාවයක් ඇති ජනතාවක් බිහි වුණා. මේක ලෝකයටම ආදර්ශයක්.

• සෞඛ්‍යයේ දියුණුව: නිදහස් සෞඛ්‍ය සේවාව නිසා ළදරු මරණ අනුපාතය අඩු වුණා. ජනතාවගේ ආයු අපේක්ෂාවත් සැලකිය යුතු මට්ටමකින් ඉහළ ගියා.

• ජාතිකත්වය සහ ගැටුම්: භාෂාව සහ සංස්කෘතිය පදනම් කරගෙන ඇති වූ දේශපාලන වෙනස්කම්, ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන ජන කොටස් අතර තිබුණු සමගියට හානි කළා. මේක තමයි, 1983 දී ආරම්භ වූ දරුණු ජාතිවාදී ගැටුමට මූලිකම හේතුව වුණේ. ඒ වගේම ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ (JVP) කැරලි දෙකත් මේ කාලයේ ඇති වූ සමාජ-ආර්ථික ගැටලුවල ප්‍රතිඵලයක්.

---

4. අවසාන වශයෙන්: අපේ ගමන කොහොමද?

නිදහසින් පසු ශ්‍රී ලංකාවේ ගමන දිහා බලනකොට අපිට එක දෙයක් පැහැදිලියි. අපි ජයග්‍රහණ ගොඩක් ලබාගෙන තිබෙනවා. ඒත් ඒ ජයග්‍රහණ අසමගිය, ගැටුම් සහ ආර්ථික අර්බුදවලින් යටපත් වුණා. නිදහසින් පස්සේ වසර 70ක් ගෙවී ගියත්, තවමත් අපි අපේම රටක් විදිහට එකතු වෙලා නැගී සිටින්නට දඟලනවා.

• විභාග උපදෙස්:

  • ප්‍රධාන දේශපාලන පෙරළි: 1956 භාෂා ප්‍රතිපත්තිය, 1972 සහ 1978 ව්‍යවස්ථා, 1977 විවෘත ආර්ථිකය වැනි ප්‍රධාන සිදුවීම් සහ ඒවායේ ප්‍රතිඵල ගැන හොඳින් අවධානය යොමු කරන්න.

  • සමාජ-ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය: නිදහසින් පසු ක්‍රියාත්මක කළ සමාජවාදී ප්‍රතිපත්ති සහ පසුව ක්‍රියාත්මක කළ විවෘත ආර්ථිකයේ වාසි සහ අවාසි සංසන්දනය කරන්න පුළුවන් වෙන්න ඕනේ.

  • සමාජ ගැටුම්: ජාතිවාදී ගැටුමේ සහ JVP කැරලිවල මූලික හේතු මොනවාද කියලා තේරුම් ගන්න.

• ඔබගේ වටිනා අදහස comment කොටසින් දාන්න — එය අපගේ අනාගත ලිපි සඳහා දියුණු වීමට උපකාරී වේ.